Ջրի օգտագործում

Աշխարհում կա ջրի ռեսուրսների համաշխարհային օր որը նշվում է մարտի 22֊ին։կոչված է՝ հասարակության ուշադրությունը հրավիրելու ջրային օբյեկտների վիճակի ու խնդիրների վրա՝ կապված դրանց վերականգնման ու պահպանության հետ, անհրաժեշտ քայլեր ձեռնարկելու բնակչությանը խմելու ջրով ապահովելու հարցում։

  • Մոլորակի բնակչության 40%-ն ընդգրկող 80-90 երկիր արդեն սակավաջուր են դարձել ու տառապում են խմելու ջրի պակասից։ Ըստ որում՝ բազմաթիվ երկրներ որպես խմելու ջուր են օգտագործում իրենց տարածքներով անցնող գետերի ջրերը։
  • Ներկայումս ընդհանուր առմամբ աշխարհում ջրի սակավությունից տառապում է ավելի քան 1 միլիարդ մարդ, իսկ 2,5 միլիարդն ապրում է առանց որակյալ խմելու ջրի։
  • Ըստ գիտնականների, եթե արդյունավետ միջոցներ չձեռնարկվեն, ապա III հազարամյակում Երկրագնդի միլիարդավոր բնակիչներ աղբյուրի մաքուր ջրի համն այդպես էլ չեն տեսնի։
  • Աշխարհի բնակչության 1/3-ը ունի ջրի անբավարարության խնդիր։
  • 900 միլիոն մարդ օգտագործում է անմշակ, վատորակ ջուր։
  • Միայն 40 տարում (1960-2000) ջրի համաշխարհային ծախսը կրկնապատկվել է։
  • Ամեն տարի մինչև հինգ տարեկան առնվազն 1,8 միլիոն երեխա մահանում է անորակ ջրից առաջացած հիվանդություններից, այսինքն՝ մեկ երեխա յուրաքանչյուր 20 վայրկյանում։
  • 2006 թվականին 1.1 մլդ մարդ զրկված էր անվտանգ խմելու ջուր ունենալու հնարավորությունից։
  • 1991-ից 2000-ին երաշտից մահացել է 280000 մարդ։
  • Աշխարհում գրեթե 2.6 մլդ մարդ, որոնք զրկված են անհրաժեշտ սանիտարահիգիենիկ պայմաններ ունենալու հնարավորությունից, ճնշող մեծամասնությամբ Հարավային Ասիայից է։
  • 1991 թվականից 2000 թվականին 665000 մարդ մահացել է 2557 տարերային աղետներից, որոնց 90%-ը կապված է ջրի հետ, ընդ որում զոհերի 97%-ը զարգացող երկրներից են։
  • Ջրի անբավարարությամբ տառապող երկրներում ապրող մարդկանց թիվը 2006-ին 700 միլիոն էր, ըստ կանխատեսումների 2025-ին կդառանա 3 մլրդ։

Աշխարհի տարբեր շրջաններում ջրի հանդեպ վերաբերմունքը և նրա օգտագործման ձևերը տարբերվում են և կախված են մշակութային ավանդույթներից, տեղական սովորույթներից և հասարակական արժեքներից։ Ջուրը դարձել է սպառողական ապռանք, որը շատ հաճախ մարդիկ անտեսում են։ Ամեն տարի մարտի 22֊ին ՄԱԿ֊ի հաստատություններից մեկը նշանակվում է համակարգող ամբողջ աշխարհում Ջրի համաշխարհային օրվա շրջանակներում միջոցառումներ անցկացնելու համար։ Ջրային ռեսուրսների բազմակողմանիությունը ներկայացնելու նպատակով ամեն տարի ջրի օրվան նվիրված միջոցառումներն անցկացվում են նոր թեմաներով։

  • 1994 — «Մեր ջրային ռեսուրսների նկատմամբ խնամքը յուրաքանչյուրիս գործն է»
  • 1995 — «Ջուրը և կանայք»
  • 1996 — «Ջուր պապակ քաղաքների համար»
  • 1997 — «Բավարա՞ր է արդյոք ջրի քանակը երկրի վրա?»
  • 1998 — «Գրունտային ջրերը ՝ որպես անտեսանելի ռեսուրս»
  • 1999 — «Յուրաքանչյուրը ապրում է հոսանքին հակառակ»
  • 2000 — «Ջրային ռեսուրսներ XXI դարի համար»
  • 2001 — «Ջրային ռեսուրսներ առողջությոն համար»
  • 2002 — «Ջրային ռեսուրսներ զարգացման համար»
  • 2003 — «Ջրային ռեսուրսներ ապագայի համար»
  • 2004 — «Ջրային ռեսուրսները և բնական աղետները»
  • 2005 — «Ջրային ռեսուրսներ կյանքի համար»
  • 2006 — «Ջրային ռեսուրսները և մշակույթը»
  • 2007 — «Ջրի անբավարարության խնդրի լուծումը»
  • 2008 — «Ջրային ռեսուրսները և սանիտարիան»
  • 2009 — «Ընդհանուր ջրային ռեսուրսները ընդհանուր հնարավորություններ են»
  • 2010 — «Մաքուր ջուրը աշխարհի առողջության համար»
  • 2011 — «Ջուրը քաղաքների համար»
  • 2012 — «Ջուրը և սննդային անվտանգությունը»
  • 2013 — «Ջրային համագործակցություն»
  • 2014 — «Ջուրը և էներգիան»
  • 2015 — «Ջուրը և կայուն զարգացումը»[6]
  • 2021 — «Արժևորելով ջուրը»

Հայաստանում աճող տասը բույսեր

Կուժկոտրուկ

հրանուկլազգիների

ընտանիքին պատկանող բույսերի ցեղ է։ Հայտնի է մոտ 20-40 տեսակ։ Ծաղկապատի թերթիկների, առէջների և ապոկարպային վարսանդների թիվը մեծ է և անորոշ։ Ծաղկի բոլոր տարրերը դասավորված են պարուրաձև, պտուղը բազմակտիկ է։ Տափաստանային և կիսաանապատային բազմամյա, հազվադեպ միամյա խոտաբույսեր են։ Դեղաբույսեր են։Այն ստանոթային հիվանդության համար է։

Հայաստանում հանդիպում է կուժկոտրուկի 4 տեսակ՝

  • Կուժկոտրուկ ամառային
  • Կուժկոտրուկ մանրածաղիկ
  • Կուժկոտրուկ Վոլգայի
  • Կուժկոտրուկ բոցավառ

Տուղտ


Կոճղարմատը ճյուղավորվող է, մսալի։ Ցողունը կանգուն է, բարձրություն՝ 50-250 սմ։ Տերևներն ամբողջական են կամ բլթակավոր, հերթադիր։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման է կամ հուրանանման, ծաղիկները՝ բաց վարդագույն կամ սպիտակ, երբեմն՝ կարմրա-վարդագույն։ Ծաղկում է հունիսսեպտեմբերին։ Պտուղը մերկ է, տրոհվող, սերմը՝ տափակ, կլոր, երիկամաձև, մուգ շագանակագույն, եզրերը՝ բաց դեղնավուն։Այն օգտակար է ստամոքսի և շնչառությամ հիվանդություներ համար։

դաղձ

շրթնազգիների ընտանիքին պատկանող կոճղարմատավոր, բազմամյա խոտաբույս։ Բոլոր տեսակներին բնորոշ է սուր հոտավետ հոտ, նրանցից մեծ մասը պարունակում է մեծ քանակությամբ մենթոլ։

Այս ընտանիքի բույսերն իրարից տարբերվում են քիմիական կազմով, արտադրում են նյութափոխանակության տարբեր ցնդող նյութեր՝ մետաբոլիտներ (նյութափոխանակիչներ), այսպես կոչված՝ ցնդող արոմատիկ նյութեր, որոնք արտադրում են տարբեր հոտեր և այլ քանակությամբ եթերային յուղեր։

Ըստ ավանդության՝ դաղձ (անանուխը ) Mentha է կոչվել Մենտա հավերժահարսի անունով, ում Պերսեփոնեն՝ Զևսի և Դեմետրեի դուստրը, բուսական աշխարհի թագուհին, հոտավետ բույս դարձրեց՝ բուրավետ դաղձ[1] ու Աֆրոդիտեին ընծայեց։

Այն օգտակար է շնչառական հիվանդություների համար։

ընձախոտ

Ընձախոտ հրանունկազգիների ընտանիքին պատկանող բույսերի ցեղ։ Բազմամյա խոտաբույսեր են, արմատները փքված են տերևները մատնաձ՝ բաժանված։ Ծաղկապատը անկանոն է։ Կազմված է 5 գունավոր բաժակաթերթերից։ Նրանցից մեկը սաղավարտաձև է, որը կամարաձև ծածկում է 2 նեկտարանոցները և բազմաթիվ առէջները։ Մյուս 4 բաժակաթերթերը զույգ – զույգ իրարից տարբերվում են մեծությամբ և ձևով։ Պարկուկները 3-5 –ն են։ Դեղաբույսերթունավոր բույսեր են, օրինակ կապույտ ընձախոտը A. napellus խիստ թունավոր է։Այն ցավազրկուղ հատկություն ունի։

Եղիսպակ

Շրթնածաղկավորներին ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Տերևներն ամբողջական են, hազվադեպ՝ փետրաձև կտրտված, հասկաձև կամ հուրանանման ծաղկաբույլով։ Հայրենիքը Ամերիկան է։ Բույսը սրտանոթային հիվանդության համար է։

Մատնոցուկ

Ջղախոտազգիների ընտանիքի երկամյա կամ բազմամյա խոտաբույսերի երբեմն՝ կիսաթփերի և թփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 30 (այլ տվյալներով՝ 36) տեսակ։ Բույսը Սրտանոթային հիվանդության համար է։

Կենսաբանական նկարագիր

Կոճղարմատը կարճ է։ Ցողունն ամուր է, բարձրություն՝ 40-100 սմ։ Տերևները հերթադիր են, նշտարաձև, ամբողջաեզր, ջղավոր, առաջացնում են արմատամերձ վարդակ։ Ծաղկաբույլը ողկուզանման է, ծաղիկները՝ զանգակաձև, ժանգադեղնավուն, դեղին կամ բաց գորշավուն։ Ծաղկում է հունիս-հուլիսին։ Պտուղը ձվաձև, երկբուն տուփիկ է։ Սերմերը մանր են, դարչնագույն։ Ծաղկապատը հնգանդամ է, պսակը՝ երկշուրթ, հիշեցնում է մատնոցի (այստեղից էլ՝ անվանումը)։ Պտուղը տուփիկ է։ Տարածված է Հյուսիսային կիսագնդում (շուրջ 35 տեսակ, ԽՍՀՄ-ում՝ 6, ՀԽՍՀ-ում՝ 2)։

Եղերդակ

Աստղածաղկազգիների ընտանիքի բազմամյա, մշակության մեջ՝ միամյա և երկամյա խոտաբույսերի ցեղ։ Եղերդակը հողի նկատմամբ այնքան էլ պահանջկոտ չէ, լավ է տանում երաշտն ու ցուրտը։ Վայրի վիճակում աճում է ճամփեզրերին, աղբուտներում, առուների և արտերի մերձակայքում, տնամերձ հողամասերում և այլուր։ այն օգտակար է մարսողության համար։

կենսաբանական նկարագիր

Աստղածաղկավորների կամ բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող, 60-120 սմ բարձրության բազմամյա խոտաբույս է։ Ճյուղերը փռված են, ստորին տերևները՝ փորոքամատնաբաժան, իսկ վերինները՝ նշտարաձև ու լայն։ Արմատը հաստ է, իլիկաձև։ Ցողունը կանգուն է, վերին մասում՝ ճյուղավորվող, բարձրությունը՝ 50-100 սմ։ Ցողունի վերին մասի տերևները նստադիր են, նշտարաձև, ստորին մասինը՝ փետրաբաժան, ատամնաեզր։ Ծաղկազամբյուղները բացվում են առավոտյան, իսկ կեսօրից հետո և վատ եղանակներին փակվում են։ Հողի մեջ մինչև 1,5 մ թափանցող մսալի արմատը անհոտ է, դառը համով։ Բույսը բազմանում է սերմերով։ Ծաղկաբույլը զամբյուղ է, ծաղիկները՝ երկնագույն կամ բաց կապույտ։ Ծաղկում է մայիսի սկզբից մինչև ուշ աշուն։ Պտուղը փուփուլավոր սերմիկ է։

ձիաձետ

Ձիաձետձիաձետազգիների ընտանիքի սպորակիր խոտաբույսերի ցեղ։ Հայտնի է 30-32 տեսակ։ Բազմամյա, շատերը մշտադալար, բարձրակարգ սպորավոր խոտաբույսեր են։ Կոճղարմատը խիստ ճյուղավորված է. դրանից առանձնանում են վերգետնյա երկայնակի ակոսավոր ընձյուղներ, որոնք, ինչպես և կոճղարմատը, մասնատված են կանոնավոր հերթագայվող հանգույցների և սնամեջ միջհանգույցների։ Հանգույցներում ամփոփված են թերզարգացած տերևափնջերը։ ճյուղերը դասավորված են փնջաձև և դուրս են գալիս հանգույցներից։ Ձիաձետը կատարում են կանաչ ցողունները և ճյուղերը։ Բազմանում են սպորներով։ Հայտնի է Զիաձետի 30 տեսակ։ Տարածված է ամենուրեք (բացառությամբ Ավստրալիայի և Նոր Զելանդիայի)։ Մեծ մասի ցողունը բարակ է և ոչ բարձր՝ մինչև 1 մ, միայն արևադարձային հարավա-ամերիկյան սողացող ունի 12 մ բարձրություն և 3 սմ հաստություն։

Անթառամ

Անթառամ, անմեռ ծաղիկ, ոսկարեգ, տիրամոր ծաղիկ և այլն, աստղածաղկազգիների (բարդածաղկավորներ) ընտանիքի բազմամյա խոտաբույսերի կամ կիսաթփերի ցեղ։ Հայտնի է մոտ 500 (այլ տվյալներով՝ 10-12), ՀՀ-ում՝ 6 տեսակ։

ՀՀ-ում հայտնի է 6 տեսակ՝ անթառամ ոսկեգույնանթառամ Պալասի , անթառամ բուրավետ  անթառամ հայկական և այլն։ Տարածված Է բոլոր մարզերում։ Աճում է ժայռոտ, քարքարոտ, խճաքարային վայրերում, ցամաքած գետաբերաններում, անտառեզրերին, ալպյան մարգագետիններում, օշինդրային կիսաանապատային, ֆրիգանոիդային, լեռնատափաստանային խմբավորումներում և այլն։

Օգտնվել եմ վիքիպեդիա կայքից

Բնական կոսմետիկ միջոցներ

Սոդայով մաքրող դիմակ

Դեմքի աղտոտված ծակոտիները և սև կետերը լավ մաքրում են սոդայով միջոցները: Իհարկե, այն ցանկալի չէ օգտագործել մարդկանց, ովքեր մաշկի վրա բշտիկներ և բորբոքային երևույթներ ունեն: Կես թեյի գդալ սոդան պետք է խառնել նույն քանակությամբ մանր աղի հետ: Դեմքը պետք է շատ տաք, գրեթե եռման ջրով շփել, նույն ջրի մեջ թրջեք նաև բամբակի կտորը: Պատրաստված սոդայի և աղի խառնուրդից մի պտղունց ցանեք բամբակի վրա և զգուշությամբ քսեք խոնավ մաշկին, հատկապես այն տեղերը, որտեղ կան սև կետեր:Մաշկը պետք չէ ուժեղ տրորել, սահմանափակվեք թեթև, մեղմ շփումներով: Հետո լվացվեք ավելի սառը ջրով և դեմքին քսեք խոնավեցնող կրեմ: Այդպիսի դիմակ խորհուրդ է տրվում օգտագործել ոչ հաճախ, քան շաբաթը մեկ անգամ: 

Սպիտակուցային մաքրող դիմակ

Ձվի մեկ հում սպիտակուցին ավելացրեք մեկ ճաշի գդալ շաքար և լավ հարեք մինչև լուծվի: Պատրաստված դիմակի կեսը քսեք դեմքին և թողեք մինչև լրիվ չորանա: Հետո վրայից քսեք դիմակի մնացած մասը և մատներով ու ափերով ինտենսիվ թափահարեք ամբողջ դեմքի մակերեսը: 

Վերջում դիմակը լվացեք սառը ջրով և դեմքին քսեք խոնավեցնող կրեմ: Սև կետերից ազատվելու համար այս դիմակը խորհուրդ է տրվում կիրառել շաբաթական մի քանի անգամ: Եթե մաշկը չոր է, քսեք այն միայն սև կետերի շրջանում՝ T-զոնայում: Շատ յուղոտ մաշկի դեպքում կարելի է դիմակը քսել ողջ դեմքին:

Սպիտակ կավից պատրաստաված դիմակ

Սև կետերը մաքրելու համար շատ  էֆեկտիվ է սպիտակ կավից պատրաստված դիմակը: Պարզապես բացեք կավի փոշին ջրով, մինչեվ ձեվավորվի մածուցիկ միատարր զանգված, այն քսեք դեմքին եվ թողեք 10-12 րոպե:

Ինքնաստուգում

1.Որ էներգիայի աղպյուրներն են համարվում այլընտրանքային

արեգակնային հողմատուրբիներ

2.Այտ աղպյուրներից որոն ես կոկտագործեյ Հայաստանում հիմնավորել պատասխանը

հողմատորբիներ

3.Ինչ է ԳՄՕ֊ն իչու է այն վնասակար համարվում,համաձայն եք արդյոք այդ փաստի հետ թե ոչ

ԳՄՕ֊ն լինում է սննդի մեջ այն վնասակար է այն միայն կարելի է հայտնաբերել հատուկ լաբարատորիաներում։Այն գենետիկորեն մոդիֆիկացված նյութ է։

4.Ինչպես են ստուգում ջուրը կենցաղային պայմաներում

Վերցնում են թափանցիկ բաժակ լցնում են ջուր պահում լուսավորտեղ սպիտակ թղթի դեմը եթե ջորը կապտավունին մոտ է ուրեմն մաքոր է եկրորդ քայլեվ ձեռքի ափով փակում ենք ջրի բերանը և թափ տալի բացելուց հետո անմիջապես հոտ ենք քաշում եթե հոտը լավն է ուրեմն մաքոր է և երորդ քայլով փորձում ենք եթե վատ համ չի գալիս ուրեմն մաքուր է։

Այսոր ես փորցարկեցի մեր տան ջուրը մաքուր է թե ոչ առաջին քայլով ես փորձեցի տեսնեմ ջրի գույնը վերցրեցի մի թափանցիկ բաժակ, ջուր լցրեցի պահեցի պատոհանի մօտ, լուսավոր տեղ հետեվում պահեցի մի թուղտ եվ ջրի գույնտ կապտավունին մոտ էր եկրորդ քայլով ստուգեցի հոտը փակեցի ջրի բերանը և լավ թափ տվեցի բացեցի և հոտ քաշեցի լավ հոտ էր գալիս իսկ երրորդ քայլով փորձեցի ջուրը, լավ համ էր գալիս։Այպսպիսով հասկացա որ մեր տան ջուրը մաքուր է։

Աղպի տեսակավորում

Աղպը տեսակավորվում է հատուկ սարքի օգմությամբ խտացվում է, որից հետո տեղափոխվում է աղպի վերամշակման ընկերություն: քաղաքում միջինը օրական տեսակավորվում և խտացվում է 40 տոնա աղբ: մեկ օրվա ընթացքում հավաքվում է 2-2.5 տոնա ստվարաթուղթ: Յուրաքանչյուր օրվա ավարտին հավաքված ստվերաթուղթը հանձնվում է վերամշակման աճորդում հաղթած կազմակերպությանը: կան թափոնների տեսակներ օրինակ՝արտադրության թափոններ, սպառման թափոններ, համանքային թափոններ։ Ռոսաստանում գոյություն ունի վտանգավոր դասակարկման դաշնային կատալոգ, որումթափոնների յուրաքանչյուր տեսակին, կախվալ իր ծագմանա աղբյուրի շնորհվում է նույնականացման կոդ։

Skip to toolbar