Հայոց լեզու

армянская притча

Стоял ноябрь. Сын пришел к отцу и сказал, что цена на верблюдов так упала, что верблюда можно купить за одну копейку.
– А сколько у тебя сена, чтобы его прокормить? — спросил отец у сына.
– Одна арба, — ответил сын.
– Верблюд стоимостью в одну копейку слишком дорог. В конце марта, когда взошла трава, сын пришел к отцу и сказал:

– Отец, верблюд стоит сто рублей.

– Вот теперь он стоит дешево, надо купить.

Сын купил верблюда и начал посевные работы.

Թարգմանություն

Հայկական առակ 
Նոյեմբեր էր. Որդին եկավ հոր մոտ, ասաց, որ ուղտերի գինն այնքան է ընկել, որ ուղտը կարելի է մի կոպեկով գնել։
 - Որքա՞ն խոտ ունես նրան կերակրելու համար: հայրն ու որդին հարցրին.
 -Մի սայլ,պատասխանեց որդին։
Մեկ կոպեկ արժողությամբ ուղտը շատ թանկ է։ Մարտի վերջին երբ խոտը ծլեց, որդին մոտեցավ հորն ու ասաց.
 - Հա՛յր, ուղտը հարյուր ռուբլի արժե։ 
-Հիմա էժան է, պիտի գնես։ 
Որդին ուղտ գնեց և սկսեց ցանքսի աշխատանքները։

Лоти ехал на осле с горных пастбищ в село и увидел группу молодых людей, которые пировали у родника. Один из них, заметив Лоти, крикнул:

– Отец, идите сюда к нам, выпейте бокал вина.

Лоти подъехал, слез с осла и сел рядом с пирующими.

– Наполняйте бокалы, — сказал виночерпий. — Этот бокал мы выпьем за здоровье ослика, что у нас в гостях, за его терпеливый характер. За твой терпеливый характер, ослик! За твои большие глаза и длинные уши, за твои короткие ноги! Желаем тебе сил и выносливости! Ну, выпьем.

Все смеются, кричат “ура”, опорожняют бокалы.

– Отец, а теперь ты скажи тост, — с усмешкой предложил старику один из пирующих.

– А стоит ли? Вы, молодые люди, начали хорошо.

– Нет, нет, очередь за тобой! — смеясь, воскликнули они хором.

– Что мне сказать? — поднимаясь с места, сказал Лоти. — Но раз вы просите, не откажусь. Эх, осел, за твое здоровье, ты хороший осел. Ты каждый день возишь меня, но я на тебя в обиде. Оказывается, у тебя такие славные, милые друзья, а ты не сказал мне об этом. Я-то думал, что эти молодые люди из дальних краев.

թարգմանություն

Հայկական առակ

Լոթին լեռնային արոտավայրերից գյուղ էշով նստելիս տեսել է մի խումբ երիտասարդների, որոնք աղբյուրի մոտ հյուրասիրում են։ Նրանցից մեկը, նկատելով Լոտիին, բղավեց.

- Հա՛յր, արի այստեղ մեզ մոտ, մի բաժակ գինի խմիր։

Լոթին վեր կացավ, իջավ էշից և նստեց խնջույքների կողքին։

— Լցրե՛ք բաժակներդ,— ասաց սպասավորը։ -Այս բաժակը կխմենք մեր հյուր իշի առողջության համար, նրա համբերատար բնավորության համար։ Քո համբերատար բնավորության համար, էշ: Ձեր մեծ աչքերի և երկար ականջների, ձեր կարճ ոտքերի համար: Մաղթում ենք ձեզ ուժ և տոկունություն: Դե, արի խմենք։

Բոլորը ծիծաղում են, գոռում «Ուռա», դատարկիր բաժակները։

«Հայրիկ, հիմա դու կենաց ես ասում», - քմծիծաղով առաջարկեց ծերունուն խնջույքներից մեկը:

- Արժե՞ արդյոք: Դուք, երիտասարդներ, լավ եք սկսել:

-Չէ, չէ, հերթը քոնն է։ ծիծաղելով՝ նրանք միաբերան բացականչեցին.

-Ի՞նչ ասեմ: - Տեղից վեր կենալով, ասաց Լոթին: Բայց եթե հարցնես, չեմ մերժի։ Էհ, էշ, առողջությունդ, լավ էշ ես։ Դու ինձ ամեն օր տանում ես, բայց ես վիրավորված եմ քեզնից։ Պարզվում է, որ դու ունես այնքան լավ, քաղցր ընկերներ, և դու ինձ այդ մասին չես ասել: Ես կարծում էի, որ այս երիտասարդները հեռավոր երկրներից են։

армянская притча

Умер некий крестьянин. Когда стали искать людей, которые помогли бы похоронить его, вызвались три добровольца. По пути на кладбище они, заметив сторожа, стоявшего у ближайшего сада, обратились к нему:

– Братец, помоги нам отнести на кладбище покойника.

– Не могу, — ответил сторож, — я занят, у меня много дел.

Лежащий в гробу человек приподнял голову и сказал:

– И у меня много незавершенных дел, но пришла смерть. Я оставил свои дела и ухожу из этого мира. Помоги отнести меня на кладбище, чтобы и другие после твоей смерти помогли похоронить тебя.

թարգմանություն

Փոխադարձ օգնություն

Հայկական առակ

Ֆերմեր է մահացել. Երբ նրանք սկսեցին փնտրել մարդկանց, ովքեր կօգնեն նրան հուղարկավորել, երեք կամավորներ կամավոր գնացին: Գերեզմանոցի ճանապարհին նրանք, նկատելով մոտակա պարտեզում կանգնած պահակին, դիմեցին նրան.

- Եղբայր, օգնիր մեզ հանգուցյալին գերեզման տանել:

- Չեմ կարող,- պատասխանեց պահակը,- զբաղված եմ, շատ բան ունեմ անելու:

Դագաղում պառկած տղամարդը բարձրացրեց գլուխը և ասաց.

-Իսկ ես շատ կիսատ գործեր ունեմ, բայց մահը եկավ։ Ես թողեցի իմ բիզնեսը և թողեցի այս աշխարհը: Օգնիր ինձ տանել գերեզմանատուն, որպեսզի ուրիշները, քո մահից հետո, օգնեն քեզ թաղել։

1 / 2

Человек и снег

армянская притча

Человек и снег побратались. Однажды человек говорит снегу:

• Перед тем как придешь, предупреди меня.

Стала надвигаться зима. Человек не заботился о себе, не запасался дровами, мукой — словом, не готовился к зиме. Он думал так: “Если мой брат захочет прийти, он поставит меня в известность. Вот тогда я и приготовлюсь и зиме”.

Однажды ночью крестьянин проснулся и был поражен: белый снег покрыл горы и ущелья, весь мир был словно ковром покрыт. Мир задыхался под снегом. Человек встал, приоткрыл дверь и сказал:

• И это наше братство, белый дэв?

Снег ответил:

• Что оставалось мне делать? Когда я сидел на вершине горы Мраван, я был виден со всех сторон. Неужели ты не видел меня, когда я спустился и сел на вершине горы Кюрсин? Неужели и этого ты не видел?

            Вкус пахлавы

армянская притча

• Какая сласть самая лучшая и какое блюдо самое вкусное?

Каждый назвал своё любимое блюдо и похвалился, что оно самое вкусное.

• Нет, братцы, — вступил в разговор Сако, — самая сладкая вещь — это пахлава.
• А ты об этом откуда знаешь? — спросил Кери Торос.
• Если бы не знал, то и не говорил бы, — ответил Сако.
• Откуда ты знаешь? Эх ты! — съязвил Магдесанц Арут. — Сам-то ты ел пахлаву?
• Я не ел, но знаю, — гордо ответил Сако.
• Раз ты не ел, откуда тебе известно, что пахлава сладкая? — спросил Кери Торос.
• Эх вы! — обиженно сказал Сако. — Хотя я и не ел пахлаву, но знаю. Я узнал об этом тогда, когда в прошлом году ездил в Карс на базар. Я видел людей, которые ели пахлаву. Они и говорили: “Пахлава очень сладкая”.

Թարգմանություն

մարդ և ձյուն

Հայկական առակ

Մարդն ու ձյունը եղբայրացան. Մի օր մի մարդ ձյունին ասում է.

-Քո գալուց առաջ զգուշացրու ինձ։

Ձմեռը սկսեց մոտենալ։ Մարդն իր մասին չէր խնամում, վառելափայտ, ալյուր չէր մթերում, մի խոսքով ձմռանը չէր պատրաստվում։ Նա այսպես մտածեց. «Եղբայրս ուզենա գա, ինձ տեղյակ կպահի, այդ ժամանակ ես կպատրաստվեմ ձմռանը»։

Մի գիշեր գյուղացին արթնացավ ու զարմացավ՝ սպիտակ ձյունը ծածկեց սարերն ու կիրճերը, ամբողջ աշխարհը ծածկվեց գորգի պես։ Աշխարհը խեղդվում էր ձյան տակ։ Մարդը վեր կացավ, բացեց դուռը և ասաց.

-Իսկ սա մեր եղբայրությունն է, սպիտակ դևա:

Սնոուն պատասխանեց.-Ի՞նչ էր մնում ինձ անելու։ Երբ նստած էի Մռավան սարի գագաթին, ամեն կողմից տեսանելի էի։ Ինձ չտեսա՞ր, երբ իջա ու նստեցի Կյուրսին սարի գագաթին։ Դուք դա էլ չե՞ք տեսել։

Մայրուղուց դեպի աջ թեքվելով, կարող ես վեցից յոթ կիլոմետր գնալ ու քո առաջ կբացվի այդ հրաշալիքը ՝Պարզ լիճը։ Անման է նրա դիրքը՝ կտրոմ ես անտառը, ուր քեզ ողեկցում են տեսակ-տեսակ ծխռեր, բարձրանում ես վեր, հետո հարթավայրով մի փոքր գնում, ապա իջնում ցած ու երեվում է լճի վողորկ, փայլանման կապույտը։ Նա այնպես մեղմաշրշյուն է ծփում, ասես անհոգ գեղեցկուհի է երգում՝ անտառի մեջ մոլորված զբոսնելիս։ ԵՎ ինքն Էլ ,հիրավի , անտառու մոլորված մի գեղեցկուհի էր։

Школа зверей 

Притча в изложении Ошо 

Однажды звери в лесу собрались и решили открыть школу. Среди них были кролик, птица, белка, рыба и угорь, и они сформировали совет директоров. Кролик настаивал, чтобы в программу занятий вошёл бег. Птица настаивала, чтобы в программу занятий вошло летание. Рыба настаивала, чтобы в программу входило плавание, а белка говорила, что абсолютно необходимо внести вертикальное лазанье по деревьям. Они объединили все эти вещи и составили расписание занятий. Потом они стали настаивать, чтобы все животные изучали все предметы. 

Хотя кролик и получал пятёрки по бегу, с вертикальным лазаньем по деревьям у него были трудности. Он постоянно падал на спину. Довольно скоро он получил какое-то повреждение мозга и бегать больше не мог. Оказалось, что вместо пятёрки по бегу, он получает тройку, а по вертикальному лазанью, конечно, всегда единицу. 

Птица очень хорошо летала, но когда ей пришлось рыть норы в земле, она не могла делать этого хорошо. Она постоянно ломала клюв и крылья. Очень скоро она стала получать тройки по летанию, единицы по норокопанию и испытывала адские трудности в вертикальном лазанье. 

В конце концов, первым по успеваемости животным в классе оказался умственно отсталый угорь, который делал всё наполовину. Но учредители были довольны, потому что каждый изучал все предметы, и это называлось «широким общим образованием».

թարգմանություն

Օշոյի պատմած առակը

Մի օր անտառի կենդանիները հավաքվեցին և որոշեցին դպրոց բացել։ Նրանց մեջ էին նապաստակ, թռչուն, սկյուռ, ձուկ և օձաձուկ, և նրանք կազմեցին տնօրենների խորհուրդ:նապաոտակը պնդում է, որ վազքը ներառվի մարզումների ծրագրում։ Թռչունը պնդում էր, որ թռիչքը ներառվի ուսումնական ծրագրում։ Ձուկը պնդեց, որ լողը ներառվի ծրագրում, իսկ սկյուռը ասաց, որ խիստ անհրաժեշտ է ներառել ուղղահայաց ծառ մագլցումը։ Նրանք հավաքեցին այս ամենը և կազմեցին դասացուցակ: Հետո նրանք սկսեցին պնդել, որ բոլոր կենդանիները ուսումնասիրեն բոլոր առարկաները:

Թեև նապաստակը վազքի ժամանակ ստացել է 5, նա դժվարությամբ է բարձրանում ծառերը ուղղահայաց: Նա անընդհատ մեջքի վրա էր ընկնում։ Շատ շուտով նա ինչ-որ ուղեղի վնասվածք ստացավ և այլևս չկարողացավ վազել: Պարզվեց, որ վազքի ժամանակ 5-ի փոխարեն նա ստանում է 3, իսկ ուղղահայաց մագլցման ժամանակ, իհարկե, միշտ ստանում է 4:

Թռչունը շատ լավ թռավ, բայց երբ ստիպված եղավ գետնին փոսեր փորել, լավ չէր կարողանում դա անել։ Նա անընդհատ կոտրում էր կտուցն ու թեւերը։ Շուտով նա 3-ներ էր ստանում թռչելիս, 2-ը՝ փոսում, և դժոխային խնդիրներ ուներ ուղղահայաց մագլցման ժամանակ:

Ի վերջո, դասարանում ամենաբարձր կատարող կենդանին հետամնաց օձաձուկն էր, որն ամեն ինչ կիսատ արեց: Բայց հիմնադիրները ուրախ էին, քանի որ բոլորը սովորում էին բոլոր առարկաները, և սա կոչվում էր «լայն հանրակրթություն»։

Հեռավոր նավարկության մեկնելով, ես անցած տարվանից չեմ հանդիպել նարինեին և միաին երբեմն, որքան հանգամանքներն թույլ են տվել, ծովային նամակագրություն եմ ունեցել։

Զարմանալի սովորություն ուներ իշխանը. տուն դառնալիս, որտեղից ել լիներ, միշտ վերադառնում էր կարճ ճանապարհով։

նրա նիարդերը լարված էին, կարծես րոպե առ րոպե սպասում էր ինչ֊որ փոթորկի, սիրտը թրթռում էր` ինչպես վիզը կտրած թռչնիկ։

Աստղերը` երկնքի այդ պսպղուն աչիկները, վառվում էին եթերային ոլորտում, և նրանց խարույքը աղոտ լույս էին ծավալում գիշերային երկնքի վրա։

Մի անգամ ես ու մայրս հասկաքաղ էինք անում մի հարուստ կալվածատիրոջ արտատեղում, երբ հեռվից երեվաց կալավածատերը և մեզ նկատելովքայլերը ուղղեց մեր կողմը`ձեռքին մի երկար մտրակ։

Տրված  հեռագիրը   փոխադրե՛ք   որպես  նամակ. 

«Տիկին  էդիթ  Անթոնի

1702  1-2  Վիլմինգտոն  փողոց,

Ջերսի  սիթի,  Նյու  Ջերսի

Սիրելի Հայրիկ և Մայրիկ ինչպես եք ես շատ լավ եմ։ Ստացել եմ ձեր նամակը և ձեր ուղարկած չոր մրքերը որոնցից իմ մանկույան համն ու հոտն է գալիս ես ձեզ շատ եմ կարոտել խնդրում եմ վոչնչի մասին մի մտածեք երկու ամսից կտեսնվենք։ հաջողություն։ Սիրով` Արման։

1․Կարդա՛ ավանդությունը և կատարի՛ր  առաջադրանքները։

Աշխարհի ամենագեղատեսիլ  յոթ անկյուններից  մեկը այն ձորահովիտն է, որ ընկած է Դիլիջան քաղաքից տասնութ կիլոմետր հյուսիս, և ուր գտնվում է Հաղարծնի  վանքը:  Այստեղ 1281 թվականին կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու կողքին մի ընկուզենի է աճում, որը եկեղեցուն հասակակից է՝ 700 տարեկան: Ավանդությունն ասում է, որ այդ տաճարը կառուցող վարպետը սովորություն է ունեցել իր կառուցած շենքերի կողքին ընկուզենիներ տնկել:

-Շենքը չմնա, ծառը կմնա, ծառը չմնա, շենքը կմնա,- սիրում էր կրկնել վարպետը: -Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը:

Եվ հիմա անանուն վարպետի հիշատակը հավերժացնում են քարե և կանաչ հուշարձանները:

1.Համացանցից գտի՛ր տեղեկություններ Հաղարծնի վանքի մասին, 4-5 նախադասությամբ շարադրիր:

2.Որո՞նք են ‹‹քարե և կանաչ հուշարձանները››:

3.Ինչպե՞ս ես հասկանում  ‹‹ Տաճարը մարդու հոգին է քաղցրացնում, ընկուզենին՝ բերանը››  նախադասությունը: Մի քանի նախադասությամբ շարադրի՛ր մտքերդ այս նախադասության շուրջ։

4.Դո′ւրս գրիր տեքստից բոլոր հատուկ գոյականները և թվականները։

1.Ըստ ավանդույթի վանքի բացման և օծման արարողության ժամանակ մի արծիվ էր ճախրում գլխավոր եկեղեցու գմբեթի վրա, և դրանով իսկ այն հայտնի դարձավ որպես խաղացող (կամ ճախրող) արծվի վանք («հաղ» նշանակում է խաղ, իսկ «արծին» նշանակում է արծիվ):Այտեղից էլ առաջացել է Հաղարծին բառը։ Հաղարծինը կառուցվել է 10-13-րդ դարերում։ Վանական համալիրի հիմքը դրել են Բագրատունիները։ Համալիրը կազմված է երեք եկեղեցիներից, երկու գավթից,սեղանատնից և աղոթարաններից։Ամենահինը վանքի Սբ․ Գրիգոր եկեղեցին է։ Այն խաչաձև-գմբեթավոր կառույց է։ Սբ․ Գրիգորին արևմուտքից կից է քառասյուն գավիթը, որը կառուցել է Իվանե Զաքարյանը 12-րդ դարում, իսկ հյուսիսից՝ Սբ․ Ստեփանոս գմբեթավոր եկեղեցին։ Գխավոր եկեղեցին Սբ․ Աստվածածինն է, որը իրենից ներկայացնում է գմբեթավոր դահլիճ։ Եկեղեցու դիմաց պահպանվել են ավերված գավթի մնացորդները։ Սբ․ Աստվածածին եկեղեցում կա մի թաքստոց, որտեղ պահել են սրբություններ օտարներից պաշտպանելու համար։ Վանքային համալիրը նաև գետնուղի ունի, որը տանում է դեպի գետը։ Առանձնահատուկ ուշադրություն է գրավում վանքի սեղանատունը։ Սեղանատունը կառուցել է ճարտարապետ Մինասը։ Այն իրենից ներկայացնում է ուղղանկյուն դահլիճ, որը զույգ սյուներով բաժանված է երկու հավասար մասերի։ Սեղանատան դիմաց գտնվում են օժանդակ շինությունների ավերակեներ։ Դա հավանաբար եղել է խոհանոցը կամ հացատունը։

2.1281թ․-ին կառուցած Սբ․ Աստվածածին եկեղեցու կողքին մի ընկուզենի կա, որը եկեղեցուն հասակակից է՝ 700 տարեկան։ Ավանդությունն ասում է, որ վանքը կառուցող վարպետը սովորություն է ունեցել կառուցած շենքերի կողքին ընկուզենի տնկել։ Ժամանակին այդ հրաշք ընկուզենին մեծանում էր վանքի հետ միասին, սակայն 2013թ․-ին անփութության պատճառով կանաչ գեղեցկուհին վառվեց։ Հնամենի ընկուզենու կողքին է գտնվում մի խաչքար, որը տարբերվում է մյուս բոլոր խաչքարերից։ Ի տարբերություն մյուս խաչքարերի, խաչի թևերը չեն ավարտվում, այլ շարունակվում են՝ ստեղծելով կրկնակի խաչ։ Կրկնակի խաչը խորհրդանշում է երկրորդ կյանքը։

Բրոնզաձույլ կաթսա

13-րդ դարում Հաղարծնի վանքին նվիրաբերվել է 350 կգ կշռով բրոնզե կաթսա, որը հայկական մետաղագործության բարձրարվեստ նմուշներից է։ Կաթսայի չորս կանթերն առյուծների արձանիկներ են։ Բրոնզաձույլ կաթսան այժմ պահվում է Հայաստանի Պատմության թանգարանում։

3.