Жил некогда дровосек, и было у него двое сыновей. Всякий раз, отправляясь в лес, он брал одного из них с собой в помощники. Однажды дровосек сказал своим сыновьям:
— Сегодня, дети, вы одни пойдёте в лес за дровами, а я останусь дома отдохнуть, потому что очень устал.
— Но, отец, — ответили юноши, — если сломается телега, кто поможет нам починить её?
— Если сломается телега, — ответил старик, — зовите неволю. Она вам поможет.
Сыновья послушались отца, запрягли волов, пошли в лес. Быстро нарубили дров, нагрузили полную телегу и направились домой. Но прямо посреди дороги телега сломалась. Остановились юноши, и давай кричать:
— Неволя! Почини нам телегу!
Однако никто им так и не ответил. Стало темнеть, а неволи всё нет. Наконец младший сын говорит:
— Не придёт, видать, эта неволя. Давай сами за дело примемся и, как сможем, починим телегу!
Когда сыновья вернулись домой, отец спросил:
— Ну, как? Хорошо ли было в лесу?
— Посреди дороги сломалась у нас телега, — ответили сыновья. — Принялись мы звать неволю, а она так и не откликнулась. Поняли, что не придёт неволя. Взяли топор и сами, как могли, поправили телегу.
— Вот это, дети, и была неволя! — сказал им отец. — Вы её звали, а она всё время была рядом. Некому было починить вам телегу, и вы сами за дело взялись. А это и значит, что неволя вас заставила!
թարգմանություն
Հարկադրանք
Մի անգամ մի փայտահատ կար, և նա ուներ երկու որդի։ Ամեն անգամ, երբ նա գնում էր անտառ, նրանցից մեկին իր հետ վերցնում էր որպես օգնական։ Մի օր փայտահատն ասաց իր որդիներին.
-Էսօր, երեխեք, դուք մենակ կգնաք անտառ վառելափայտի, իսկ ես կմնամ տանը հանգստանալու, քանի որ շատ եմ հոգնել։ -Բայց, հայրիկ, երիտասարդները պատասխանեցին, եթե սայլը կոտրվի, ո՞վ կօգնի մեզ շտկել։ -Եթե սայլը փչանա, ծերունին պատասխանեց՝ հարկադրանք կանչեք։ Նա կօգնի ձեզ: Որդիները հնազանդվեցին հորը, եզները լծեցին, գնացին անտառ։ Մենք արագ փայտ կտրեցինք, լիքը սայլ բարձեցինք ու գնացինք տուն։ Բայց հենց ճանապարհի կեսին սայլը փչացավ։ Երիտասարդները կանգ առան, և եկեք գոռանք. -հարկադրանք. Ուղղեք մեր զամբյուղը:
Սակայն նրանց ոչ ոք չպատասխանեց։ Սկսեց մութն ընկնել, բայց դեռ հարկադրանք չկար։ Վերջապես կրտսեր որդին ասում է. -Չի գա, տեսեք, այս հարկադրանքը։ Եկեք ինքներս ձեռնամուխ լինենք գործին և շտկենք սայլը որքան կարող ենք: Երբ որդիները վերադարձան տուն, հայրը հարցրեց. -Դե, ինչպե՞ս: Լա՞վ էր անտառում։ -Ճանապարհի կեսին մեր սայլը փչացավ»,- պատասխանեցին որդիները։ - Մենք սկսեցինք հարկադրանք անվանել, բայց նա չպատասխանեց: Նրանք հասկանում էին, որ ստրկությունը չի գալու։ Նրանք վերցրին կացին և ուղղեցին սայլը, ինչպես կարող էին։ ֊Սա, երեխաներ, հարկադրանք էր: նրանց հայրն ասաց նրանց. -Դու զանգեցիր նրան, և նա անընդհատ այնտեղ էր: Սայլդ ուղղող չկար, իսկ դու ինքդ գործի ես անցել։ Եվ սա նշանակում է, որ հարկադրանքը սպասում է ձեզ: